Als leider is het van essentieel belang om niet alleen te beschikken over de juiste kennis, vaardigheden en kwaliteiten, maar ook over zelfvertrouwen en vertrouwen. Deze twee elementen spelen een cruciale rol in succesvol leiderschap en kunnen je helpen om effectiever te zijn in je leiderschapsrol. Maar wat is precies het verschil tussen zelfvertrouwen en vertrouwen? En hoe beïnvloeden ze elkaar?
Volgens McCormick et al. (2002) worden zelfvertrouwen en vertrouwen regelmatig door elkaar gebruikt. Toch hebben beide begrippen een andere betekenis. In het boek ‘Authentiek zelfvertrouwen’ gebruikt Jacqy Brassey de volgende definitie. Zij beschouwt ‘vertrouwen’ als een onderdeel van ‘zelfvertrouwen’.
“Authentiek zelfvertrouwen is innerlijk-vredig bewustzijn van je ware capaciteiten, waarden en purpose (zingeving). Je erkent en accepteert je onzekerheden over je competentie(s), en je gaat op een actiegerichte en vaardige manier om met die onzekerheden. Dit gaat gepaard met het vertrouwen dat je kunt en zult slagen in de taken die je op je neemt, en dat je de moed hebt om je te onttrekken aan of hulp te zoeken bij taken waarvoor je niet capabel bent of die niet in lijn zijn met je waarden en zingeving.” (Brassey, van Dam, & van Witteloostuijn, 2021, p. 51).
De betekenis van zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen gaat over het geloof in je eigen capaciteiten en vaardigheden. Het is het innerlijke besef van je bekwaamheid. Zelfvertrouwen is een persoonlijke karaktereigenschap die je helpt om stevig in je schoenen te staan en te geloven dat je de uitdagingen van je leiderschapsrol aankunt. Het hebben van zelfvertrouwen geeft je de moed om beslissingen te nemen, verantwoordelijkheid te dragen en anderen te inspireren. Het is een persoonlijke karaktereigenschap. Een karaktereigenschap verander je niet snel en eenvoudig.
De betekenis van vertrouwen
Vertrouwen daarentegen heeft betrekking op het geloof in jezelf en in relatie tot anderen en externe factoren. Het gaat erom dat je vertrouwen hebt in de mensen om je heen, zoals je teamleden, collega’s en andere belanghebbenden. Het gaat vaak over geloven dat je jezelf kunt motiveren en je gedachten kunt reguleren. Ook bij tegenslagen. Vertrouwen betekent dat je ervan overtuigd bent dat anderen hun taken goed zullen uitvoeren, dat ze betrouwbaar zijn en dat ze bijdragen aan het gemeenschappelijke doel. Als leider is het belangrijk om vertrouwen op te bouwen en te behouden, omdat dit de basis vormt voor een goede samenwerking en het bereiken van gezamenlijke doelen. Dit kan onder wisselende omstandigheden veranderen.
Invloed van zelfvertrouwen op vertrouwen
Zelfvertrouwen kan invloed hebben op het vertrouwen. Een sterk zelfvertrouwen kan leiden tot een groter vertrouwen in jezelf en in anderen, omdat je gelooft dat je in staat bent om met eventuele uitdagingen om te gaan en anderen kunt inspireren om hetzelfde te doen. Aan de andere kant kan vertrouwen in anderen ook bijdragen aan je eigen vertrouwen, omdat je weet dat je kunt rekenen op de steun en medewerking van anderen bij het bereiken van je doelen. Toch kan het zo zijn dat iemand met veel zelfvertrouwen bij het aangaan van een nieuwe rol wel twijfelt. Lees ook het blog: Twijfel in je carrière: Waarom voel ik me soms onzeker?
Nu kun je je afvragen of het omgekeerde ook waar is – dat iemand met veel vertrouwen in de functie weinig zelfvertrouwen heeft? Daarover is in de literatuur geen aantoonbare en relevante informatie te vinden.
Een topvrouw vertelt wat voor haar bekwaam zijn betekent en hoe haar bekwaamheid meer haar overtuiging werd.
‘Bekwaam zijn betekent niet dat je alles weet en zeker van jezelf bent. Bekwaam betekent wel dat je je comfortabel voelt in de rol die je gaat doen en natuurlijk zitten daar altijd onzekerheden in. Het was echt heel moeilijk toen ik begon aan mijn eerste Europese job. Op het moment dat je zelf niet helemaal lekker in je vel zit en je bent wat onzeker, merkt de ander dat direct. Terwijl op het moment dat ik daarna in Azië werkte, merkte ik dat ‘wie ik als persoon en zakelijk ben’ bij elkaar kwamen. Ik weet heel goed wie ik ben, wat ik wil en waar ik voor wil staan. Ik vind het gewoon superleuk om een bedrijf te leiden. Ik heb nooit bedacht dat ik dat op die manier zo leuk zou kunnen vinden. Toen kwam het meer in mijn eigen overtuiging.’
Vertrouwen in je eigen leiderschap versterken
Hoe kun je nu je vertrouwen in je eigen leiderschap versterken? Ten eerste is het belangrijk om te werken aan je zelfvertrouwen. Dit kun je doen door je bewust te zijn van je sterke punten, successen uit het verleden te erkennen en positieve woorden toe te passen. Daarnaast is het waardevol om te investeren in je persoonlijke ontwikkeling, bijvoorbeeld door trainingen te volgen, feedback te vragen en uit je comfortzone te stappen.
Het opbouwen van vertrouwen bij anderen vereist tijd en consistentie. Communiceer duidelijk en transparant, wees eerlijk en betrouwbaar in je acties en kom je afspraken na. Luister actief naar anderen, toon empathie en geef ruimte voor hun ideeën en bijdragen. Bouw aan sterke relaties en creëer een positieve en ondersteunende werkomgeving.
Vertrouwen in leiderschap is niet statisch
Tot slot is het belangrijk om te onthouden dat vertrouwen niet statisch is, maar kan veranderen en groeien. Het vergt oefening, doorzettingsvermogen en zelfreflectie om ze te versterken. Wees geduldig met jezelf en geef jezelf de ruimte om te groeien als leider.
Met een sterk vertrouwen in je leiderschap kun je effectiever leidinggeven, anderen inspireren en gezamenlijke doelen bereiken. Investeer in het ontwikkelen van je vertrouwen en ontdek de positieve impact die ze kunnen hebben op jouw leiderschapsreis.
De coaching en leiderschapsprogramma’s die Hamewith ontwikkelt, richten zich op het stimuleren van intrinsieke motivatie en het versterken van leidinggeven aan ontwikkeling. Wil jij coaching als leider of een maatwerk-programma voor jouw leiders binnen de organisatie? Neem dan contact op via henriette@hamewith.nl.
